Çok Görevlilik Gerçek mi Ütopya mı?

(TOPLANTIDA E-POSTALARINIZI OKUMANIZIN NE ZARARI OLABİLİR Kİ!)

Bilgisayarın aynı anda birden fazla görevi yerine getirmesi olarak tanımlanan “çok görevlilik” (multitasking) kavramının insana uyarlanması ile, bir kişinin aynı anda birçok işi yürütebilmesi düşüncesi de normal karşılanmaya başlandı. Aynı anda hem e-postalarını okumayı, hem iş arkadaşlarının verdiği bilgileri değerlendirmeyi hem de müşteri ile yapacağı toplantıda ne konuşacağını planlamayı kim istemez ki? Peki, insanın çok görevli olarak çalışabilmesi mümkün mü? “Dikkat” insan beyninin en önemli bilişsel işlevlerinden birisi. Beynimiz her gün binlerce uyaran alıyor ve bunların hangilerinin önemli olduğuna karar vererek, sadece birisine odaklanarak, daha önemsiz gördüğü diğer uyaranları yok sayıyor. İnsan beyninin tüm gün boyunca aynı anda tüm uyaranlara dikkatini vermesi ise imkânsız.

Bu konuda yapılan bilimsel araştırmalara göre, insan beyninin çalışma prensibi, performansı optimize etmeye dayanıyor ve bu sebeple çok görevli çalışma özelliği bulunmuyor. İki görevi yapabilmek için beynin işlemleri sıralaması ve öncelik vermesi gerekiyor. Amerikan Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından yayınlanan rapor, çok görevlilik kavramının bir mit olduğunu ortaya koyuyor. İnsan beyni televizyon izleme ve telefonla konuşma ya da otomobil kullanma gibi düşünme gerektiren iki görevi aynı anda gerçekleştiremiyor.

İş yaşamı açısından bakıldığında da bu durum, ortaya etkisiz ve verimsiz bir çalışma ortamı çıkarıyor ve sanıldığı gibi verimliliği arttırmıyor. Bu düzende çalışan kişiler aynı anda birden fazla görevle mücadele etmek durumunda kaldıkları için, hata yapma oranları daha yüksek oluyor ve ortaya çıkan işin kalitesi de düşüyor. Bir diğer sonuç ise bireysel odaklanma problemi yaratıp zihinsel yorgunluğa neden olması.

Karar verilmesi gereken durumlarda karmaşık bir zihinle ne yazık ki doğru yöndeki karara ulaşmak güçleşiyor ve birbirini takip eden zaman ve olaylar içinde verimsiz sonuçlar ortaya çıkmış oluyor.

Amerikan Carnegie Mellon Üniversitesi ve Groningen Üniversitesi bilim insanlarının araştırmalarına göre, katılımcıların çoğunun bilişsel faaliyetlerinin birbirlerini etkilemesine duyarlı olduğunu ortaya koyuyor. Ancak doğru eğitim, verimliliği optimize etmek için görevleri (aynı anda yapmak yerine) sıralamayı öğrenmeyi mümkün kılıyor.

Çok görevli değil, düzenli olmalıyız

Çok sayıda araştırmanın ortaya koyduğu bu sonuçlara dayanarak şunu söyleyebiliriz ki, çok görevli olmaya çalışmak yerine, “ardışık” olmaya çalışmalıyız ve görevlerimizi sıralayarak yönetmeyi sağlayan uygulamalardan da yararlanarak düzenli bir çalışan olmayı tercih etmeliyiz.

Infografik: https://www.nsc.org/road-safety/tools-resources/infographics/great-multitasking-lie